شبکه لایتنینگ بیت کوین
این روزها بحث بر سر کاربردهای پولی بیت کوین و توسعه شبکه لایتنینگ بسیار داغ است. اگر شما هم کاربر شبکه بیت کوین هستید و از بیت کوین در معاملات و پرداخت‌های خود استفاده می‌کنید، یا اگر سرمایه‌گذار عادی بیت کوین هستید و در تراکنش‌های خود با مشکلاتی همچون کارمزد بالا و تأخیر زمانی روبه‌رو هستید، بد نیست در این مقاله، با شبکه لایتنینگ بیت کوین و قابلیت‌های آن آشنا شوید.
شاید گمان کنید استفاده از شبکه لایتنینگ و پرداخت با کیف پول‌های لایتنینگ، تنها مختص طرفداران متعصب بیت کوین است که این ارز دیجیتال را به‌عنوان پول پذیرفته‌اند و از آن در پرداخت‌های روزمره خود استفاده می‌کنند؛ نه سرمایه‌گذاران عادی بیت کوین! اما اگر چند مورد از رویداد‌های اخیر دنیای فناوری را مرور کنیم، خواهیم دید که استفاده از بیت کوین به‌عنوان پول، چندان هم دور از ذهن نیست.
دولت السالوادور بیت کوین را در ژوئن ۲۰۲۱ (خرداد ۱۴۰۰) به‌عنوان پول قانونی این کشور به رسمیت شناخته و زمزمه‌های مشابهی هم از دیگر کشور‌های آمریکای لاتین به گوش می‌رسد؛ از سوی دیگر شرکت توییتر در ۲۴ سپتامبر قابلیت پرداخت با بیت کوین را به‌عنوان روشی برای پاداش‌دادن به محتواها و توییت‌های کاربران، به پلتفرم خود اضافه کرده است. ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت تسلا، بعد از همه آن اظهارنظرهای جنجالی وعده داده که در صورت حل مشکل آلودگی‌های زیست‌محیطی ماینینگ، دوباره امکان خرید تسلا با بیت کوین را فراهم خواهد کرد.
همچنین بسیاری از صرافی‌های معتبر ارزهای دیجیتال، اعلام کرده‌اند که به‌دنبال پیاده‌سازی سرویس‌های لایتنینگ در پلتفرم‌های خود هستند تا امکان واریز و برداشت بیت کوین را برای مشتریان خود تسهیل کنند. جدا از تمامی این اتفاقات، شبکه بیت کوین اکنون در آستانه به‌روزرسانی تاریخی تپروت (Taproot) است که امکان ایجاد قراردادهای هوشمند مالی بر روی این شبکه را فراهم خواهد کرد.
همه این اخبار و رویدادها، نشان از آن دارند که فناوری لایتنینگ به‌زودی به مؤلفه‌ای اساسی در شبکه بیت کوین تبدیل خواهد شد و در آینده نزدیک، استفاده از آن برای اغلب کاربران شبکه ناگزیر خواهد بود.
در این مقاله قصد داریم ضمن معرفی شبکه لایتنینگ بیت کوین و نحوه کارکرد آن، ساده‌ترین روش‌های ممکن برای استفاده از این فناوری را با هم مرور کرده و با کاربردهای واقعی آن بیشتر آشنا شویم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
مشکل مقیاسپذیری، مانعی بر سر راه شبکه بیت کوین
بسیاری بر این باورند که بیت کوین می‌تواند آینده سیستم مالی را به نفع خود تغییر دهد؛ اما در حال حاضر، در دامِ محبوبیت خود گرفتار شده است. حقیقت این است که برای رسیدن به این هدف، مشکلی جدی وجود دارد: طراحی بلاک چین بیت کوین به گونه‌ای است که مقیاسپذیری را فدای امنیت و تمرکززدایی کرده است.
در حال حاضر، شبکه پرداخت ویزا در هر ثانیه ۴,۰۰۰ تراکنش پردازش می‌کند که به‌طور بالقوه می‌تواند تا ۶۵,۰۰۰ تراکنش در ثانیه نیز برسد. اما توان عملیاتی بیت کوین فقط ۷ تراکنش در ثانیه است.
ساده‌ترین تعریفی که از مقیاسپذیری در بلاک چین‌ها می‌توان ارائه داد، به هم نخوردن عملکرد طبیعی شبکه، با افزایش تعداد کاربران و تراکنش‌هاست؛ به‌طوری که تقاضای به وجود آمده قابل مدیریت باشد.
به‌بیان دقیق‌تر، مقیاسپذیری اندک به دو مشکل اساسی در شبکه بیت کوین منجر می‌شود: سرعت و هزینه.
مشکل اول: سرعت پایین تراکنش‌ها
بلاک چین از مجموعه‌ای بلاک تشکیل شده که هر کدام از این بلاک‌ها حاوی گروهی از تراکنش‌ها هستند. بلاک چین بیت کوین طوری طراحی شده است که در هر بلاک، تعداد مشخصی از تراکنش‌ها را جای می‌دهد.
اگر تراکنشی که کاربر انجام می‌دهد در بلاک جاری (که قرار است استخراج شود) قرار نگیرد، وارد صف تراکنش‌های در حال انتظار می‌شود که اصطلاحاً آن را ممپول (MemPool) یا استخر تراکنش‌های در حال انتظار می‌نامیم. سرعت پردازش این تراکنش‌ها، بسته به شلوغی ممپول، ممکن است بین چند دقیقه تا حتی چند روز طول بکشد.
مشکل دوم: هزینه بالای تراکنش‌ها
شبکه بیت کوین و شبکه‌های مشابه دیگر، با پروتکل اجماعی به نام اثبات کار (proof of work) کار می‌کنند. ماینرها یا همان استخراج‌کنندگان در این اجماع انرژی فراوانی را صرف حل یک پازل یا معمای دشوار می‌کنند. برای جبران هزینه تجهیزات و برقِ مصرفی ماینرها در فرایند رایانش، کارمزد تراکنش‌ها به آن‌ها تعلق می‌گیرد.
تا وقتی که سیستم کوچک و تعداد تراکنش‌های نیازمندِ تأیید کم باشد، شبکه به‌خوبی کار می‌کند و هزینه‌های تراکنش‌ها پایین است. اما با رشد شبکه، کارمزد تراکنش‌ها نیز بالا می‌رود؛ چون فضای محدودی در هر بلاک جدید وجود دارد. پس در زمان اوج ترافیک شبکه، تنها تراکنش‌هایی که کارمزد بالاتری پرداخت می‌کنند پردازش می‌شوند.
در اواخر سال ۲۰۱۷ که میلیون‌ها نفر به‌سمت بیت کوین هجوم آوردند و شبکه تلاش می‌کرد با این تعداد تراکنش بالا دست‌وپنجه نرم کند، مشکل مقیاسپذیری آن به وضوح پدیدار شد. در دسامبر ۲۰۱۷، میانگین هزینه پردازش یک تراکنش در بلاک چین بیت کوین (چه تراکنش ۱ دلاری چه ۱۰۰۰ دلاری)، ۳۷ دلار بود. این مشکل باعث شد که بیت کوین به‌عنوان یک ارز، چندان صرفه اقتصادی نداشته باشد؛ چون در بسیاری از موارد کارمزد تراکنش از خودِ مبلغ تراکنش بیشتر می‌شد.
به‌عنوان مثال، فرض کنید هرروز عادت دارید پیش از رفتن به محل کار، از کافی‌شاپی یک فنجان قهوه بخرید. با استفاده از کارت اعتباری در کسری از ثانیه و با کمترین کارمزد ممکن قهوه‌تان را می‌خرید و از کافی‌شاپ خارج می‌شوید. این در حالی است که اگر قصد داشته باشید بهای همان فنجان قهوه را با بیت کوین پرداخت کنید، احتمالاً مجبور می‌شوید بین ۱۰ دقیقه تا چند ساعت (!) صبر کنید تا تراکنش شما انجام شود. علاوه بر این، احتمالاً چند برابر بهای قهوه باید کارمزد تراکنش پرداخت کنید. حقیقت این است که هیچ فروشنده‌ای منتظر این نمی‌ماند که شبکه بلاک چین او را معطل پرداخت پول یک فنجان قهوه کند.
یکی از راه‌حل‌های ارائه‌شده برای رفع مشکل مقیاسپذیری بیت کوین، شبکه لایتنینگ (Lightning Network) است. لایتنینگ در زبان انگلیسی به‌معنی رعدوبرق یا آذرخش است، که به‌عنوان استعاره‌ای از سرعت به کار می‌رود. اما آیا این راهکار برای رفع مشکلات شبکه بیت کوین کافی است؟ در ادامه این مقاله به‌دنبال پاسخ به این سؤال هستیم.
جهت مطالعه ادامه مقاله با ما همراه باشید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
فورک چیست؟
UTXO چیست؟
آینده شبکه لایتنینگ
شبکه لایتنینگ بیت کوین (قسمت دوم)
چرا دولت‌ها و حکومت‌ها با توسعه بیت کوین مخالفند؟
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.